Koszt przebudowy Alei Żytawskiej to ponad 3 mln zł. Pierwszy etap prac wykonano 10 lat temu. To tam obecnie stoi m.in. Pensjonat i Restauracja "Dom Zegarmistrza". Pod koniec ubiegłego roku ruszyły prace związane z przebudową drugiej części alei. W miejscu gdzie niegdyś mieścił się "Berlinek", czyli po prostu rynek handlowy, powstanie deptak. W tym samym czasie remont przeszły również domy przysłupowe - perełka architektoniczna Bogatyni.
Historia Domów Przysłupowych
Domy przysłupowe (niem. Umgebindehäuser) to tradycyjne budowle, które zaczęły powstawać w XV wieku. Ich konstrukcja łączyła różne techniki budowlane: przysłupową, zrębową i szachulcową, tworząc unikalny, trwały i estetycznie atrakcyjny efekt. Na terenie Bogatyni oraz okolic, domy te były budowane przez lokalną ludność zajmującą się rzemiosłem, rolnictwem oraz tkactwem.
Region ten, dzięki swojemu położeniu na styku trzech kultur – polskiej, czeskiej i niemieckiej – stał się miejscem wymiany technologii i tradycji budowlanych, co znalazło odzwierciedlenie w architekturze. Domy przysłupowe były nie tylko piękne, ale również funkcjonalne. Charakterystyczna konstrukcja z przysłupami pełniła rolę nośną dla górnych kondygnacji, a dolna część budynku była często wykorzystywana do celów gospodarczych lub rzemieślniczych.
Charakterystyczne cechy architektoniczne
Domy przysłupowe w Bogatyni wyróżniają się unikalnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Kluczowe cechy, które je definiują, to:
- Przysłupy – drewniane słupy podtrzymujące górną kondygnację budynku. Przysłupy pełnią funkcję nośną, tworząc przestrzeń na parterze, która mogła być wykorzystywana na warsztaty lub magazyny.
- Część zrębowa – dolna część budynku, zazwyczaj drewniana, zbudowana w technice zrębowej, gdzie belki są układane jedna na drugiej i łączone w narożach na „jaskółczy ogon”.
- Część szachulcowa – górna kondygnacja budynku, zbudowana z drewnianej ramy wypełnionej gliną lub cegłami. Charakterystycznym elementem tej części są drewniane krzyżaki i geometryczne wzory.
- Dachy dwuspadowe – domy przysłupowe często posiadają strome, dwuspadowe dachy, które nie tylko nadają budynkom charakterystyczny wygląd, ale także chronią je przed trudnymi warunkami atmosferycznymi, typowymi dla regionu Sudetów.
Znaczenie kulturowe i turystyczne
Bogatynia i okolice to jedno z niewielu miejsc w Polsce, gdzie można podziwiać zachowane w dobrym stanie domy przysłupowe. Te budowle nie tylko przyciągają miłośników architektury, ale również są świadectwem bogatej historii regionu.
Dzięki swojemu unikatowemu charakterowi, domy przysłupowe zostały objęte ochroną konserwatorską, a lokalne inicjatywy dążą do ich zachowania i restauracji. W ostatnich latach, w ramach współpracy transgranicznej z Niemcami i Czechami, powstały projekty mające na celu promocję i ochronę tego cennego dziedzictwa architektonicznego.
Ochrona i restauracja domów przysłupowych
Ze względu na swoją historyczną i kulturową wartość, domy przysłupowe w Bogatyni są objęte ochroną prawną. Jednak ich utrzymanie i restauracja wymagają znacznych nakładów finansowych oraz specjalistycznej wiedzy. Wiele budynków przysłupowych zostało uszkodzonych w wyniku powodzi w 2010 roku, która dotknęła region. Na szczęście, dzięki zaangażowaniu lokalnych władz oraz organizacji pozarządowych, wiele z tych domów udało się odrestaurować.
Współczesne projekty restauracyjne stawiają na zachowanie oryginalnych technik budowlanych oraz materiałów, jednocześnie dostosowując budynki do współczesnych standardów mieszkaniowych. Dzięki temu, domy przysłupowe nadal pełnią funkcję mieszkalną, jednocześnie będąc atrakcją turystyczną.
Domy Przysłupowe jako atrakcja turystyczna
Bogatynia staje się coraz bardziej popularnym celem turystycznym, zwłaszcza dla osób poszukujących mniej znanych, ale niezwykle interesujących miejsc na mapie Polski. Szlak Domów Przysłupowych, który łączy Polskę, Niemcy i Czechy, jest doskonałym sposobem na poznanie tej unikatowej architektury w kontekście historii regionu.
Dla turystów odwiedzających Bogatynię, zwiedzanie domów przysłupowych to nie tylko okazja do podziwiania pięknych budowli, ale również do poznania lokalnej kultury i tradycji.
Domy przysłupowe w Bogatyni to bezcenny skarb architektury ludowej, który odgrywa ważną rolę zarówno w historii, jak i teraźniejszości regionu. Dzięki ich wyjątkowemu charakterowi, miasto staje się coraz bardziej rozpoznawalne na turystycznej mapie Polski. Ochrona i restauracja tych budowli są kluczowe dla zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, a turystyka związana z domami przysłupowymi przynosi miastu nowe możliwości rozwoju.
Jeśli chcesz poznać piękno architektury przysłupowej oraz zgłębić bogatą historię Bogatyni, to właśnie te niezwykłe domy powinny znaleźć się na liście miejsc do odwiedzenia.
Napisz komentarz
Komentarze